Przeznaczenie i zakres zastosowania

Jednobiegunowy odłącznik wnętrzowy RVO-10 służy do wykonania widocznej przerwy izolacyjnej oraz bezpiecznego przekonfigurowania odcinków szyn i linii w rozdzielniach SN 6–10 kV przy braku prądu obciążenia. Aparaty serii RVO realizują funkcje operacyjnej izolacji, zmiany schematu połączeń, wyłączania urządzeń do remontu oraz lokalizacji uszkodzeń z zapewnieniem wizualnego rozwarcia toru prądowego. Dzięki kompaktowej, jednobiegunowej konstrukcji RVO nadaje się do stosowania w szafach KSO, KRU/KRUN, w polach zasilających i sekcyjnych rozdzielnic SN, w komorach przyłączy transformatorów i dławików, na szynach zbiorczych i mostkach.

Poza klasycznymi rozdzielniami rozłącznik RVO szeroko stosuje się do łączenia kondensatorów sprzęgających (PLC, np. typów SMP/SMPV – tory wysokiej częstotliwości systemów telemechaniki i zabezpieczeń) dla przyłączania torów VF do pierwotnych obwodów 6–10 kV oraz do dopasowania z urządzeniami łączności na stacjach 110 kV. Wybrane wykonania są zoptymalizowane pod wpięcie w obwody baterii kondensatorów, kompensacji mocy biernej oraz w obwodach pomiarowych (np. na portalach przekładników napięciowych).

W ramach rozdzielni RVO zapewnia: 1) bezpieczną izolację odłączanego odcinka; 2) możliwość zawieszenia przez personel uziemień przenośnych po zdjęciu napięcia; 3) wygodę przeglądów i kontroli stanu torów prądowych dzięki otwartej, widocznej szczelinie rozwarcia. W zależności od miejsca instalacji rozłączniki RVO mocuje się na ramach, panelach lub wewnątrz komór – przez cokół; dopuszczalne jest ustawienie wzdłużne lub poprzeczne względem szyn zbiorczych.

Parametry techniczne

Warunki eksploatacji

Wykonanie bazowe rozłączników RVO odpowiada środowisku użytkowania wg EN/IEC 60721-3-3 (zastosowanie stacjonarne w miejscach osłoniętych, pomieszczenia z wentylacją naturalną, bez utrzymywania specjalnych warunków klimatycznych). Dopuszczalny zakres temperatur pracy i wymagania wilgotności wynikają z klasy środowiskowej wg EN/IEC 60721-3-3. Eksploatacja do 1000 m n.p.m. bez redukcji poziomów izolacji; brak przewodzącego pyłu i par środowisk korozyjnych w stężeniach powodujących korozję torów prądowych.

Aparaty przeznaczone są do sieci o częstotliwości 50 Hz i napięciu 6 lub 10 kV (najwyższe robocze 7,2/12 kV). Od strony wpływów środowiskowych dopuszcza się krótkotrwałe drgania typowe dla pracy aparatury w rozdzielniach (np. przy łączeniach urządzeń sąsiednich) oraz oddziaływania transportowe przy zachowaniu zasad pakowania i składowania. Dla obiektów o podwyższonej zapyleności, kondensacji wilgoci lub przy wydłużonych interwałach obsługi możliwe jest zastosowanie specjalnych izolatorów, zwiększonych długości pełzania i powłok ochronnych torów prądowych - zgodnie z wymaganiami projektu.

Budowa i rozwiązania konstrukcyjne

Rozłącznik RVO składa się z cokołu (ramy), izolatorów wsporczych oraz układu stykowego. Cokół stanowi podstawę montażu izolatorów i mocowania aparatu w szafie lub na panelu; dopuszcza mocowanie śrubowe lub spawane do elementów nośnych pola. Izolatory wsporcze dobiera się do klasy napięcia, wytrzymałości mechanicznej i elektrycznej; na życzenie dostępne wykonania porcelanowe lub kompozytowe o podwyższonej odporności na zabrudzenia.

Układ stykowy typu nożowego obejmuje dwa nieruchome styki skrzynkowe oraz obrotowy nóż stykowy. Nóż jest połączony z osią operacyjną, której obrót realizuje się za pomocą drążka izolacyjnego lub wbudowanego napędu dźwigniowego. Geometria powierzchni styków i siły docisku zapewniają niską rezystancję przejścia, minimalne zużycie styków i odporność na oddziaływania elektrodynamiczne przy prądach zwarciowych. Dla zwiększenia trwałości stosuje się powłoki antykorozyjne; na życzenie - napawanie srebrem powierzchni stykowych.

W położeniu załączonym nóż jest blokowany zamkiem magnetycznym lub zatrzaskiem mechanicznym. Konstrukcja blokady eliminuje samoczynne otwarcie pod wpływem ciężaru noża, wstrząsów i drgań oraz sił elektrodynamicznych podczas przepływu prądów zwarciowych. Zamek posiada „oczko” do wprowadzenia palca drążka izolacyjnego - ułatwia to kontrolowane załączanie/wyłączanie i stabilną blokadę. Kąt rozwarcia jest ograniczony oporem na jarzmie styku osiowego; po przekroczeniu 75° uzyskuje się jednoznaczną, widoczną przerwę toru.

Węzły przyłączeniowe są przystosowane do podłączania szyn miedzianych lub aluminiowych, łącz elastycznych i końcówek kablowych. Dostępne są warianty orientacji odejść względem osi faz, wykonania z płytkami przejściowymi oraz rozkład otworów dopasowany do typowych poziomów szynoprzewodów KSO/KRU. Dla kontroli położenia przewiduje się montaż mechanicznego wskaźnika; na życzenie - przygotowanie pod mikrowyłącznik położenia do sygnalizacji w systemie sterowania (SCADA/SAS).

Bezpieczeństwo i blokady

Przy projektowaniu rozłącznika uwzględniono wymagania BHP oraz typowe blokady międzypolowe rozdzielni średniego napięcia. W wykonaniu bazowym przewidziano: 1) wizualną przerwę toru w położeniu wyłączonym; 2) ograniczniki zapobiegające niepełnemu załączeniu/wyłączeniu; 3) otwory do kłódki w położeniach „ZAŁ”/„WYŁ” (wg wykonania); 4) możliwość sprzężenia mechanicznego z drzwiami pola; 5) kompatybilność z typowymi blokadami napędów łączników obciążeniowych i pól stycznikowych (zgodnie z projektem szafy). Przy pracach pod napięciem zdjętym dopuszcza się instalowanie uziemień przenośnych na najbliższych do miejsca pracy szynach - zgodnie z obowiązującymi przepisami i instrukcjami zakładowymi.

Wykonania i opcje

Rodzina RVO obejmuje prądy znamionowe 400, 630 i 1000 A przy klasach napięcia 6 i 10 kV. Wersja bazowa środowiskowa - wg EN/IEC 60721-3-3. Na życzenie dostępne:

• warianty układu stykowego: styki miedziane z powłoką antykorozyjną; opcjonalnie napawanie Ag na powierzchniach stykowych;
• dobór izolatorów wsporczych do warunków zabrudzeń: porcelanowe lub kompozytowe klasy 10 kV; dla zwiększonej niezawodności możliwe izolatory o parametrach zewnętrznych (zastosowania wg EN/IEC 60721-3-4);
• warianty przyłączy: płaskie/kątowe, z płytkami przejściowymi, pod otwory M12–M16;
• przygotowanie pod czujniki położenia oraz blokady międzypolowe z napędami urządzeń sąsiednich;
• malowanie/powłoka cokołu w kolorystyce szafy, oznakowanie, tabliczki znamionowe PL/EN.

Porównanie z analogami i scenariusze zastosowań

W nowoczesnych KSO/KRU, obok jednobiegunowych rozłączników typu RVO, stosuje się trójbiegunowe aparaty o ruchu nożowym pionowym lub obrotowym (np. serie GN38/GNF38 na 12 kV z napędem trójpozycyjnym „ZAŁ–WYŁ–UZIEM”). Rozwiązania trójbiegunowe są wygodne, gdy wymagane jest jednoczesne łączenie wszystkich faz i stały uziemnik. Jednobiegunowy RVO wygrywa tam, gdzie liczy się modułowość, elastyczność zabudowy, możliwość indywidualnego przełączania faz oraz integracja w szafach specjalnych (wpięcie w tory VF kondensatorów sprzęgających, redystrybucja przepływów mocy na mostkach, układy obejściowe).

Rozłącznik wnętrzowy RVO jest przeznaczony do łączeń odcinków toru znajdujących się pod napięciem przy braku prądu obciążenia, do zmiany schematu połączeń oraz do bezpiecznego wykonywania prac na odłączonym odcinku. Rozłączniki RVO stosuje się także do łączenia kondensatorów sprzęgających PLC (np. SMP/SMPV) na napięcie znamionowe 110 kV.

Jednobiegunowy rozłącznik RVO składa się z cokołu, izolatorów wsporczych i toru prądowego. Cokół służy do zamocowania izolatorów wsporczych i do montażu rozłącznika. Tor prądowy składa się z dwóch nieruchomych styków oraz łączącego je ruchomego noża stykowego.

W położeniu załączonym nóż jest utrzymywany specjalnym zamkiem magnetycznym lub zaczepem, dlatego samoczynne otwarcie pod wpływem sił elektrodynamicznych, ciężaru własnego noża czy wstrząsów jest wykluczone. Zamek lub zaczep mają „oczko”, w które podczas załączania i wyłączania wprowadza się palec drążka izolacyjnego. Otwarcie noża na kąt powyżej 75° jest ograniczane oporem na jarzmie styku osiowego.

Zgodność ze standardami

Przy projektowaniu i wytwarzaniu aparatów serii RVO uwzględnia się normy i terminologię następujących dokumentów (w ramach rozdzielni i w odniesieniu do funkcji rozłączników/aparatury rozdzielczej średniego napięcia):

• PN-EN IEC 62271-102 - Aparatura rozdzielcza i sterownicza średniego napięcia - Część 102: Rozłączniki i uziemniki prądu przemiennego (wymagania dla rozłączników);
• PN-EN IEC 62271-1 - Aparatura rozdzielcza i sterownicza średniego napięcia - Część 1: Wymagania ogólne;
• PN-EN 62271-200 - Metalowo-obudowana aparatura rozdzielcza i sterownicza AC dla 1–52 kV (dla zespołów KSO/KRU, w skład których pracuje RVO);
• EN/IEC 60721-3-3 - klasy środowiskowe dla zastosowań stacjonarnych w miejscach osłoniętych (zastępuje zapisy „GOST 15150 U3”);
• EN/IEC 60721-3-4 - klasy środowiskowe dla zastosowań stacjonarnych w miejscach nieosłoniętych (zastępuje zapisy „GOST 15150 U1”, dla wersji zewnętrznych);
• PN-EN 50110-1 - Eksploatacja urządzeń elektrycznych - Wymagania ogólne (bezpieczeństwo prac).

Współpraca z podwykonawcami, producentami i inwestorami

Jesteśmy otwarci na współpracę z zakładami produkcyjnymi, integratorami rozdzielni SN 6–10 kV, konstrukcji stalowych i osprzętu izolatorowego. Oferujemy etapowe uruchomienie: audyt możliwości technologicznych zakładu, adaptację dokumentacji do posiadanego parku maszynowego, dobór łańcucha dostaw (izolatory, materiały stykowe, osprzęt), organizację montażu i prób, szkolenie personelu oraz nadzór podczas pierwszych realizacji. Dla inwestorów - typowe modele finansowe rozruchu serii z kalkulacją kosztów partii, progu rentowności i harmonogramem wdrożenia.