Rozdzielnica SN K-13 (K-XIII) – wymiana wózka wysuwnego (retrofit)
Retrofit rozdzielnicy SN K-13 (K-XIII) to zestaw działań modernizacyjnych w części łączeniowej pól średniego napięcia (6–10 kV), polegający na wymianie wyeksploatowanych podzespołów na rozwiązania współczesne przy zachowaniu budynków, mostów szynowych, przepustów kablowych i większości konstrukcji metalowych. Takie podejście pozwala szybko zwiększyć niezawodność i bezpieczeństwo bez kosztownej pełnej wymiany rozdzielnicy oraz bez długich przestojów urządzeń technologicznych.
Przeznaczenie i zakres zastosowań
Głównym celem retrofitu K-13 jest wymiana wyłącznika olejowego na nowoczesny wyłącznik próżniowy lub w izolacji SF6 z napędem sprężynowym albo elektromagnetycznym. Zmodernizowany wózek wysuwny zapewnia pracę w istniejącej rozdzielnicy SN / rozdzielnicy jednostronnie obsługiwanej i w pełni integruje się z układami blokad, schematami obwodów wtórnych oraz systemami zabezpieczeń i automatyki. Rozwiązanie nadaje się dla:
- podstacji przemysłowych (GPZ/RP/PP) w branżach chemicznej, naftowo-gazowej, górniczo-hutniczej, celulozowo-papierniczej;
- obiektów energetyki i sektora komunalnego: elektrociepłowni, kotłowni, stacji 35/6–10 kV, stacji rejonowych, CTP/ITP;
- infrastruktury transportowej i logistycznej: podstacji trakcyjnych, stacji sprężarkowych, kompleksów portowych;
- źródeł generacji OZE (wiatrowych i małych elektrowni wodnych) oraz źródeł rezerwowych (DGU/GPU), gdzie wymagany jest wysoki zasób łączeniowy i szybkość działania;
- obiektów o podwyższonych wymaganiach ciągłości zasilania i ograniczenia ryzyk operacyjnych.
Retrofit sprawdza się zarówno przy pojedynczej wymianie wózka wysuwnego, jak i jako element programu etapowej modernizacji całego punktu rozdzielczego. W większości przypadków możliwe jest zachowanie przyłączy, listew zaciskowych obwodów wtórnych, przepustów kablowych i mostów szynowych - modernizowany jest przede wszystkim moduł łączeniowy.
Warunki eksploatacji
Zmodernizowane wózki wysuwne do rozdzielnic K-13 są przeznaczone do pracy w standardowych warunkach według norm przemysłowych dla rozdzielnic średniego napięcia:
- Napięcie znamionowe: 6 lub 10(12) kV; częstotliwość 50 Hz;
- Warunki środowiskowe: zgodnie z EN/IEC 60721-3-3 (lokalizacje osłonięte – odpowiednik U3) oraz EN/IEC 60721-3-4 (lokalizacje nieosłonięte – odpowiednik U1); kategoria instalacji wewnętrznej z zakresem temperatur otoczenia od -25…-5 °C do +40 °C (zależnie od wykonania);
- Wysokość nad poziomem morza: do 1000 m bez współczynników redukcyjnych; powyżej – na podstawie uzgodnień z zastosowaniem korekt wytrzymałości dielektrycznej;
- Wilgotność względna: do 95% przy +25 °C bez kondensacji (krótkotrwale);
- Odporność na zanieczyszczenia: zastosowanie hermetycznych komór gaszeniowych „sealed-for-life” umożliwia pracę w zapylonym środowisku; dla warunków ciężkich przewidziano filtry, uszczelnienia i podgrzewacze;
- Odporność sejsmiczna: wykonania z potwierdzonymi obliczeniami/badaniami dla stref do 8° (na zapytanie);
- Klasy przepięć: dopuszczona wspólna eksploatacja z ogranicznikami przepięć (SPD) w celu ograniczania przepięć łączeniowych;
- Środowisko: niewybuchowe, bez pyłów przewodzących i agresywnych gazów w stężeniach niszczących metale i izolację (dla stref specjalnych – wykonania indywidualne).
Dla pracy w klimacie zimnym/tropikalnym przewidziano opcje: podgrzewacze antykondensacyjne, zabezpieczenie przed wilgocią, powłoki antykorozyjne, mocowania odporne na wibracje. Na uzgodnienie dostępne są wykonania zgodne z wymaganiami przedsiębiorstw wydobywczych, transportu i energetyki jądrowej (odbiór jakościowy, specjalne powłoki, oznakowanie itp.).
Kompozycja i rozwiązania konstrukcyjne
Warianty retrofitu K-13 dobieramy po audycie: analizie gabarytów przedziału, położenia szyn zbiorczych, torów wózka, mechanizmu zasłon, kinematyki napędu uziemnika oraz połączeń wtórnych. Oferujemy trzy sprawdzone koncepcje, różniące się zakresem ingerencji, czasem realizacji i kosztem:
- Zestaw adaptacyjny na istniejący wózek. Zachowuje się wózek i złącza prądowe, montuje nowy wyłącznik (próżniowy/SF6) z płytami pośrednimi i dźwigniami, adaptuje napęd, odnawia blokady krzywkowe/wyłączniki krańcowe, wykonuje wymianę/kalibrację złącza wtórnego. Plusy: minimalne zmiany w szafie. Minusy: większy nakład prac, konieczność precyzyjnej regulacji kinematyki.
- Pełna wymiana wózka wysuwnego. Dostarczany jest nowy moduł wózka w komplecie z wyłącznikiem, belkami styków głównych, uzgodnioną mechaniką zasłon i napędem uziemnika. Gwarantowana zgodność wymiarowa i logiczna blokad. Plusy: szybki montaż, przewidywalny rezultat. Dotychczasowy wózek może służyć jako rezerwa lub dawca części.
- Moduł fabrycznie zintegrowany „plug-in” (klasa One-Fit/Retrofill). Zintegrowana rama z nowym wyłącznikiem, wewnętrznym interfejsem mocy i podsystemem szyn sztywnych (hard-bus) uzgodnionym z istniejącymi przyłączami. Zawiera zasłony, systemy blokad oraz położenia testowe/serwisowe. Wykonane typowe sprawdzenia odstępów izolacyjnych, nagrzewania i dynamiki wyłączania. Plusy: najwyższa powtarzalność i najszybsze uruchomienie.
| Wariant | Zakres prac w polu | Czas wdrożenia | Cechy szczególne | Rekomendowane dla |
|---|---|---|---|---|
| Zestaw adaptacyjny | Minimalne zmiany, regulacja kinematyki | Średni | Najniższy koszt, wymagająca regulacja | Pojedyncze wymiany, ograniczony budżet |
| Nowy wózek wysuwny | Wymiana wózka, uzgodnienie blokad | Krótkie | Równowaga ceny/czasu, wysoka przewidywalność | Wymiany seryjne w obrębie wydziału/stacji |
| Moduł „plug-in” (Retrofill) | Minimum prac na obiekcie | Minimalne | Badania typowe, lepsze prześwity | Węzły produkcyjne krytyczne czasowo |
Konstrukcyjnie nowy wózek wysuwny obejmuje: ramę wózka z blokadą położeń („wysunięte”, „próba”, „załączone”), układ prowadnic i styków szczotkowych, dźwigniowy mechanizm zasłon, napęd uziemnika, moduł złączy wtórnych, blok lokalnych sygnalizacji i wyłączników krańcowych, płyty montażowe dla zabezpieczeń/ SPZ/sterowania, opcje synchronizacji faz i sygnalizacji zużycia. Układ gaszenia łuku jest hermetyczny; obsługa ogranicza się do okresowych przeglądów mechaniki i połączeń elektrycznych. Na życzenie możliwy montaż zasobnika energii ze zdalnym napinaniem, napędu silnikowego, czujników zużycia styków i licznika operacji.
W ramach retrofitu dążymy do poprawy odstępów izolacyjnych i prześwitów powietrznych w strefie złączy mocy i torów prądowych poprzez stosowanie ekranów, ulepszonej armatury szynowej, izolatorów termo-odpornych i nowoczesnych materiałów. Zmniejsza to ryzyko przeskoków wewnętrznych przy zanieczyszczeniach i wilgoci oraz ogranicza nagrzewanie elementów przy długotrwałym prądzie.
Bezpieczeństwo
Bezpieczeństwo personelu i urządzeń to kluczowe kryterium projektu. W ramach retrofitu wdrażane są:
- Blokady mechaniczne/elektryczne uniemożliwiające błędne manewry (wysuw przy załączonym wyłączniku, załączenie przy uziemniku itp.);
- Zasłony ochronne samoczynnie zamykające się na stykach prądowych;
- Czujniki położenia i wyłączniki krańcowe dublujące sygnalizacje „ZAŁ/WYŁ”, „próba/załączone”, „uziemienie”;
- Lokalne piktogramy i tabliczki ostrzegawcze zgodne z ISO/PN-EN;
- Weryfikacja obwodów wtórnych przez złącze testowe bez podawania napięcia SN;
- Zgodność z układami zabezpieczeń (ANSI 50/51, 50N/51N, 27/59, 81, 94, 25, 46 itd.) i programami SPZ/SZR;
- Opcjonalne pakiety zwiększające odporność na łuk wewnętrzny (ukierunkowany upust ciśnienia, wzmocnienie drzwi i paneli starszych obudów).
W ramach rozruchu przeprowadza się próby napięciowe izolacji, pomiar rezystancji styków, badanie kamerą termowizyjną, nastawę zabezpieczeń, funkcjonalne testy blokad i poleceń zdalnych.
Warianty wykonania i dostawy
Oferujemy zestawy retrofitowe i wózki wysuwne K-13 w kilku wykonaniach:
- Z wyłącznikiem próżniowym (prąd znamionowy 630–3150 A; zdolność wyłączania 20–31,5 kA; trwałość mechaniczna do 30–50 tys. cykli);
- Z wyłącznikiem w izolacji SF6 jako część modułu zintegrowanego (dla szczególnych warunków eksploatacji);
- Napęd wyłącznika: sprężynowy z napinaniem silnikowym lub elektromagnetyczny; z możliwością sterowania zdalnego;
- Obwody wtórne: z jednym/dwoma złączami 32/64-pinowymi, dostosowanymi do standardowych klem K-13;
- Opcje: wyzwalacze wzrostowe (shunt) / minimalnego napięcia, czujniki gęstości SF6 (dla odpowiednich wykonań), urządzenia testu ciągłości obwodów, zamki na klucz typu „interlock”, nadrzędne szafy zabezpieczeń.
Dostawa możliwa jako komplet do samodzielnego montażu w zakładzie Zamawiającego (z nadzorem autorskim) lub w formule „pod klucz” z wyjazdem szefa-montażu, rozruchem i szkoleniem personelu.
Zgodność ze standardami
Rozwiązania retrofitowe dla rozdzielnicy K-13 są projektowane i wytwarzane z uwzględnieniem aktualnych wymagań norm międzynarodowych i regionalnych dotyczących rozdzielnic średniego napięcia i aparatury łączeniowej, w tym:
- PN-EN IEC 62271-1 - postanowienia ogólne dla aparatury łączeniowej i sterowniczej średniego napięcia;
- PN-EN IEC 62271-200 - rozdzielnice w obudowie metalowej dla napięć powyżej 1 kV do 52 kV włącznie;
- PN-EN IEC 62271-100 - wyłączniki prądu przemiennego średniego napięcia;
- PN-EN IEC 62271-102 - rozłączniki i uziemniki;
- PN-EN 50110-1 - eksploatacja instalacji elektrycznych (bezpieczeństwo pracy).
Współpraca z podwykonawcami i partnerami
Jesteśmy otwarci na współpracę z producentami aparatury elektrycznej, zakładami konstrukcji metalowych, firmami montażowymi i rozruchowymi, spółkami inżynierskimi oraz inwestorami zainteresowanymi produkcją seryjną i wdrażaniem zestawów retrofitowych K-13. Możliwe modele kooperacji:
- Montaż licencyjny według naszej dokumentacji na terenie partnera z dostawą kluczowych podzespołów (ramy wózków, belki stykowe, mechanizmy zasłon, elementy blokad);
- Wykonawstwo kontraktowe wybranych zespołów i detali mechanicznych w zasobach podwykonawcy z naszym odbiorem;
- Partnerstwo w formule EPC (audyt - projekt - wytworzenie - rozruch - serwis) dla dużych programów modernizacji;
- Projekty inwestycyjne związane z uruchomieniem nowego gniazda/linii dla seryjnych retrofitów rozdzielnic historycznych serii.
Dla działów projektowych i ofertowych udostępniamy pakiet informacji wyprzedzającej: modele 3D do BIM/CAD, typowe specyfikacje, zestawienia materiałów, protokoły badań, metodyki rozruchu, karty ryzyka i plany zapewnienia bezpieczeństwa.
Dokumentacja oferowana
W ramach dostawy i/lub na podstawie osobnej umowy zapewniamy:
- Komplet dokumentacji (rysunki wykonawcze, specyfikacje, schematy elektryczne ideowe/połączeń, schematy kinematyki, instrukcje eksploatacji i rozruchu);
- Modele 3D w formatach STEP/Parasolid, a także komplety w AutoCAD (DWG/DXF) i SolidWorks do przygotowania produkcji;
- Arkusze zapytań i szablony wymagań do przetargów, karty wyrobu i dzienniki obsługi;
- Protokoły badań (elektryczne, mechaniczne, weryfikacja blokad) oraz wykazy zgodności;
- Metodykę audytu istniejących pól K-13 z listami kontrolnymi usterek.
Dane techniczne
| Napięcie znamionowe, kV | 6; 10 (12) |
| Prąd znamionowy toru głównego, A | 630; 1000; 1250; 1600; 2000; 2500; 3150 (w zależności od wybranego wyłącznika i warunków chłodzenia) |
| Zdolność wyłączania, kA (odporność termiczna/dynamiczna zwarciowa) | 20–31,5 kA (termiczna 1 s), dynamiczna 50–80 kA szczyt - zależnie od typu wyłącznika |
| Trwałość łączeniowa | do 30 000–50 000 operacji (mech.), kategorie E2/M2/C2 dla komór próżniowych |
| Stopień ochrony | Wózek wysuwny: IP2X/3X; front drzwi pola - zgodnie z obudową rozdzielnicy |
| Warunki środowiskowe | EN/IEC 60721-3-3 / 60721-3-4 (instalacje wewnętrzne), opcje „zimowe/tropikalne” |
| Napęd wyłącznika | sprężynowy z napinaniem silnikowym / elektromagnetyczny; sterowanie zdalne, SPZ/SZR |
| Położenia wózka wysuwnego | „Wysunięte”, „Próba”, „Załączone”, blokady i międzyblokady |
| Połączenia wtórne | Standardowe złącza 32/64-pinowe, kompatybilne z K-13; wiązki na zamówienie |
| Zgodność z zabezpieczeniami | Funkcje ANSI/IEC: 50/51, 50N/51N, 27/59, 81, 46, 94, 25 itd.; interfejsy dyskretne / na życzenie – cyfrowe |
| Odporność sejsmiczna | Do 8° (wykonania specjalne) |
| Dokumentacja | Dokumentacja techniczna, instrukcje, programy badań i rozruchu, karty wyrobu, modele 3D (STEP/Parasolid), DWG/DXF |
Etapy realizacji projektu
- Audyt pól K-13: pomiary, dokumentacja zdjęciowa, ocena stanu wózków, styków, zasłon, napędów i obwodów wtórnych;
- Projektowanie: modelowanie 3D, adaptacja interfejsów, uzgodnienie schematów, przygotowanie dokumentacji i arkuszy zapytań;
- Wytworzenie ram, belek, mechaniki zasłon, dobór wyłącznika i napędu, montaż zespołów;
- Badania fabryczne: dielektryczne, nagrzewania, cykle mechaniczne, sprawdzenie blokad i obwodów wtórnych;
- Dostawa i nadzór montażu, integracja w polach, regulacja, rozruch z udziałem służb zabezpieczeń;
- Uruchomienie, szkolenie personelu, przekazanie pakietu dokumentacji i protokołów.
Efekt ekonomiczny i korzyści eksploatacyjne
- Zmniejszenie CAPEX względem pełnej wymiany rozdzielnicy (brak demontażu/montażu obudów, szyn i kabli);
- Minimum przestojów - prace etapowane z utrzymaniem zasilania sąsiednich pól;
- Redukcja OPEX - brak „gospodarki olejowej”, brak wymiany/serwisu elementów łukogaszących olejowych;
- Wyższe bezpieczeństwo elektryczne (lepsze prześwity, pewne blokady, precyzyjna sygnalizacja);
- Przewidywalność - rozwiązania typowe i sprawdzone zespoły ograniczają ryzyka wdrożenia.
Wniosek: retrofit wózka wysuwnego K-13 to szybki i przewidywalny sposób przedłużenia żywotności rozdzielnicy, dostosowania jej do współczesnych standardów oraz zwiększenia gotowości infrastruktury elektroenergetycznej bez kapitalnych przebudów.
Dlaczego warto z nami współpracować:
- Nie trzeba utrzymywać rozbudowanego zespołu inżynierów - otrzymują Państwo komplet dokumentacji, z którym poradzi sobie inżynier o średnim doświadczeniu.
- Brak konieczności budowy prototypów - nasze doświadczenie wdrożeniowe pozwala uruchamiać serie bez etapu „pilota”.
- Na podstawie naszej dokumentacji Państwa specjaliści otrzymują konsultacje we wszystkich aspektach wymiany wózka rozdzielnicy K-13 (K-XIII): od regulacji kinematyki po weryfikację blokad i rozruch.
